Maymun çiçeği virüsü nedir, nasıl bulaşır, semptomları nedir, Afrika’da son durum nedir?

Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), 14 Ağustos 2024 tarihinde aldığı karar ile birlikte tüm Afrika’yı tesiri altına alan maymun çiçeği virüsü için küresel acil durum ilan etti. Pekala bu maymun çiçeği virüsü nedir? Nerede ve ne vakit başladı?

Maymun çiçeği virüsü nedir?

Tam ismi monkeypox olan maymun çiçeği virüsü Orthopoxvirus ailesine ilişkin olan bir virüs tipi olarak karşımıza çıkıyor. Birinci defa maymunlar üzerinde 1958 yılında laboratuvar ortamında tanımlanan bu virüs isminide buradan alıyor. İnsanlarda görülen birinci olay ise 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyet’inde rapor edilmiştir. Çift sarmallı DNA virüsü olarak bilinen maymun çiçeği şu anda iki farklı cinsten oluşuyor. Birinci çeşit olan virüs Clade 1 olarak isimlendiriliyor ve Orta Afrika’da endemir bir tıp olarak bulunuyor. İkinci cins ise Clade 1b olarak isimlendiriliyor ve şu anda DSÖ’nün global acil durum ilan etmesine sebep olan virüs ise bu cins olarak yer alıyor.

Son yıllarda maymun çiçeği virüsü coğrafik dağılımın değişmesi ile birlikte Avrupa ve Kuzey Amerika olmak üzere büyük bir oranda artış gösteriyor. Yaz aylarının gelmesi ile virüsün yayılım suratı arttı ve DSÖ hemen global acil durum bildirisini yayınladı.

Maymun çiçeğinin semptomları nedir? Nasıl yayılır?

DSÖ, kasım 2023’ün başlarında yaptığı açıklamada Demokratik Kongo Cumhuriyet’inde (DKC) virüsün cinsel yolla bulaştığını birinci defa doğruladı. Afrikalı bilim insanları ise bu durumun denetim altına alınmaması halinde hastalığın geniş kitlelere yayılacağının ihtarında bulunmuştu. Avrupa ve Kuzey Amerika’da baş gösteren salgınlar, aşılar, antiviral tedavi metotları ve yüksek risk taşıyan bireylere yapılan ikazlar ile birlikte denetim altına alındı. Lakin Afrika kıtasındaki tıbbi eksiklik başta olmak üzere virüs orada denetim altına alınamadı. Birinci başta hayvanlar ortasında yayılan virüs sonrasında hayvandan beşere olarak evrim geçirdi.

En son halinde ise maymun çiçeği virüsü beşerden beşere yayılmaya başladı. Küsurluk en son hali ile olağana ek olarak Covid-19 virüsü üzere temas, solunan büyük damlacıklar, ciltteki bir yaradan ya da göz-burun-ağız yoluyla bulaşabiliyor. Virüs, kendisini ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, şişmiş lenf bezleri ve grip gibisi semptomlar ile gösteriyor. Hastalık bedenle temas kurduğu müddetten itibaren 1-3 hafta içerisinde bedende döküntüler meydana geliyor ve sulu kabarcıklar oluşuyor. Döküntüler yüz bölgesinde, ellerde ve ayaklarda başlayarak vakitle tüm bedene yayılabiliyor.

Afrika’da son durum nedir?

Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) 14 Ağustos 2024 tarihinde yaptığı açıklamaya nazaran 2024 yılı içerisinde Afrika’daki maymun çiçeği virüsü salgınları en az 12.000 kişiyi etkilerken hastalık en az 524 kişinin vefatına sebep oldu. Afrika kıtasının birtakım bölgelerinde hiç aşı ve ilaç bulunmaması ise hastalığın artışını hızlandıran en büyük sebeplerden birisi olarak yer alıyor.

Sağlık Bakanı Memişoğlu: Alarm durumu kelam konusu değil!

Yaklaşık Temmuz ayında eski Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın istifasını vermesinin akabinde yerine gelen yeni bakan Kemal Memişoğlu, 14 Ağustos 2024 tarihinde yapmış olduğu açıklamada Maymun çiçeği ve COVID-19 ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz. Lakin şu anda rastgele bir alarm durumumuz kelam konusu değil sözlerini kullandı. Eski Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise 2022 yılında bir bireyde maymun çiçeği virüsünün tespit edildiğini duyurmuştu.

Peki siz bu maymun çiçeği virüsü hakkında neler düşünüyorsunuz? Lütfen yorumlarda belirtmeyi unutmayın.