Beynimiz, neden 10 bit gibi düşük bir hızda çalışıyor?

Yapay zeka araştırmacıları, insan niyetinin suratının saniyede sadece 10 bit olduğunu iddia ediyorlar. Lakin bu bilgi suratı o kadar yavaş ki, beyin – bilgisayar arayüzleri ve yapay zeka çalışmalarında bir pürüz oluşturuyor.

Salı günü Neuron mecmuasında yayınlanan “Varoluşun Dayanılmaz Yavaşlığı: Neden 10 bit/s’de yaşıyoruz?” başlıklı bir makalede, Caltech mezunu araştırmacı Jieyu Zheng ve biyolojik bilimler profesörü Markus Meister, insan beyninin bilişsel bilmecesini sorguladı.

Araştırmacılar, “iç beyin kanıyı saniyede yaklaşık 10 bit suratında işlerken, duyusal bilgileri işleyen dış beyin neden 100 milyon kat daha süratli ve saniyede yaklaşık 10 ^9 bit suratında çalışıyor?” sorusunu soruyorlar. Müellifler, “Bu sayılar ortasındaki çarpıcı aksilik açıklanamıyor ve beyin işlevlerinin temel istikametlerine değiniyor: Varoluş suratımıza bu sürat sonunu hangi sinirsel alt yapı koyuyor? Beyin 10 bit/s işlemek için neden milyarlarca nörona muhtaçlık duyuyor? Neden birebir anda sırf bir şey düşünebiliyoruz?” diye sorularına devam ediyorlar.

Bu çıkarımı çabucak test edip, tıpkı anda birden çok mevzuyu düşünmeye çalışabilirsiniz ve muhtemelen başaramayacaksınız. Öte yandan bilgisayarlar birebir anda çok sayıda yazılımı çalıştırabilme yeteneğine sahipler fakat çok daha karmaşık bir yapı olan insan beyni bunu beceremiyor.

Araştırmacılar, bir kişinin 100 yıl boyunca, günde 24 saat, saniyede 10 bit data emdiğini varsaydığında ortaya yalnızca 5 GB’lık bir data deposunun çıktığını hatırlatıyorlar. Hasebiyle, birkaç bin liraya satın alacağınız giriş düzeyi bir telefonun ucuz kamerasıyla çekilen birkaç görüntü bile bir insanın 100 yıl boyunca biriktirebildiği datadan daha fazla yer kaplıyor.

Göze kamera taksak, körlük tedavi edilebilir mi?

Bu yavaş ve düşük kapasite, insanın bilgisayarlarla entegre olmasını ve kimi hastalıkların tedavisini de engelliyor. Örneğin, gözün içine yerleştirilen elektrot dizileri kullanılarak ganglion hücrelerinin bir görüntü kameradan gelen sinyallerle uyarılması yoluyla görme yeteneğinin geri kazandırılması için yapılan çalışmalar, saniyede gigabit mertebesinde data suratları istiyor fakat insan beyni bu suratı karşılamadığı için körlük tedavi edilemiyor.

Öte yandan bu yavaş suratına karşın insan beyni hala tam manasıyla keşfedilemeyen büyük bir sır olarak kalmaya devam ediyor.