İçişleri Bakanı’nın Kullandığı “KİM” Uygulaması Yasal mı?

Geçtiğimiz gün İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun konuk olduğu bir görüntüde, ferdî telefonuna yüklediği uygulama toplumsal medyada gündem oldu. Kelam konusu uygulama, imgesi alınan rastgele bir vatandaşın iki saniyeden daha kısa müddette kimliğini tespit ediyor, bilgilerini sunuyordu.

Daha evvel hiçbir halde gösterilmeyen “KİM” isimli bu uygulama, Bakan Soylu tarafından da “WhatsApp”tan daha değerli bir şeydir” olarak tanımlandı. Uygulama, şahsî dataları müdafaa kanununu ihlal ettiği teziyle toplumsal medyada reaksiyon toplamıştı.

Bu yansılara cevap, bir uzmandan geldi:

BBC Türkçe’ye konuşan Bilişim ve Ferdî Dataların Korunması Hukukçusu Umut Zorer, uygulama hakkında kıymetli açıklamalarda bulundu. Zorer, İçişleri Bakanlığı’nın vatandaşlara ilişkin hassas şahsî bilgileri işlemesinin, Türkiye’deki mevcut maddelere ters olduğunu öne sürdü.

Zorer’e nazaran ferdî datalar, 2016’da kabul edilen 6698 sayılı Şahsî Dataların Korunması Kanunu kapsamında, sadece kişinin açık isteği ve kanunlarda öngörülmesi ile işlenebiliyor. 

• Bazı kurumlar bu bahiste kanun dışında tutulsa da İçişleri Bakanlığı, kanunlarda, kanun dışı bırakılmıyor.

İçişleri Bakanlığı’nın bu dataları işlemesi “tamamen hukuka aykırı”

Bahsettiğimiz üzere uygulama, bir kişinin bilgilerini, o şahsa ilişkin tek bir imgenin işlenmesiyle ekrana yansıtıyor. Hasebiyle imajda, kişiye ilişkin biyometrik veriler tahlil ediliyor. Daha evvel işlenen datalar ile karşılaştırma yapılıyor.

İşte Zorer’e nazaran biyometrik dataların işlenmesi, “özel nitelikli şahsî veriler” kapsamına giriyor. Bu bilgiler, kanun kapsamında şu sözlerle tanımlanıyor:

“Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi niyeti, felsefi inancı, dini, mezhebi yahut başka inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sıhhati, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik önlemleriyle ilgili genetik bilgileri.”

Söz konusu dataların işlenmesi, Zorer’e nazaran “ayrımcılık riski doğruduğu için tehlikeli” durumda. Zorer, bu dataların işlenmesinin “tamamen hukuka aykırı” olması nedeniyle de savcılıkların mevzuya derhal müdahale etmesi gerekitiğinin altını çiziyor.

Tek reaksiyon dataların işlenmesi nedeniyle değildi:

Bir öteki reaksiyon ise dataların işlenmesi değil, bu bilgilerin gösterildiği ve aktarıldığı aygıt hakkındaydı. Türkiye’deki vatandaşlara ilişkin tüm bilgiler, ABD merkezli Apple’ın ürettiği iPhone model telefonda gösteriliyor, uygulama bu aygıtta çalışıyordu.

Tepkiler, bu durumun Türkiye açısından bir güvenlik açığı oluşturabileceği tarafındaydı.

Her iki reaksiyona yönelik şu ana kadar rastgele bir resmi açıklama gelmedi.