Mahkemelerde son kararı yapay zekanın verdiği günler uzakta olmayabilir

Adli süreçler ve yargılamalar büsbütün tarafsız olabilir mi? ABD’deki MIT üniversitesinin daha evvel yaptığı araştırma, insan yargıçların birçok vakit ön yargılı davrandığını ortaya çıkarmıştı. Bunun üzerine artık yargının yapay zekanın denetimine bırakılması tartışılmaya başlandı.

Araştırmacılar, algoritmalara Amerikan toplumunun en değerli omurgalarından biri olan adalet sistemi üzerinde güç verilmesini önerdiler. Bilim insanları, yapay zekanın şimdilik kritik davalarda karar alması değil lakin duruşma öncesi kefalet kararlarını daha adil hale getirmek için kullanılabileceğini öne sürüyor. Çünkü insan yargıçlar, sempati duymadıkları şüphelilere daha ağır kefalet fiyatı koyarak, bu şüphelilerin tutuklu halde yargılanmalarına ve teknik olarak yargılanmadan cezalandırılmalarına sebep olabiliyorlar.

Araştırmayı yapan MIT grubu, New York City’deki bir milyondan fazla davayı tahlil etti ve yargıçların yüzde 20’sinin sanığın yaşına, ırkına yahut sabıka geçmişine nazaran karar verdiğini tespit etti.

Bir kişinin kefalet fiyatının ne kadar olacağı ve gözaltından çıkmasına müsaade verilip verilmeyeceği hakimin takdirine bağlı. Çalışmanın müellifi Profesör Ashesh Rambachan‘a göre insan önyargısı tam da burada devreye giriyor.

1.5 milyon davadan 500 bininde haksız karar

Quarterly Journal of Economics’te yayınlanan makale için New York City’de 2008’den 2013’e kadar 1.460.462 eski dava tarandı. Belirlenen kriterlere nazaran, kefalet kararlarının %30’u haksız ve ön yargılı olarak işaretlendi. Bu nedenle Profesör Rambachan, duruşma öncesi duruşmada hakimin karar verme sürecini değiştirecek yahut geliştirecek bir algoritma kullanmanın kefalet sistemini daha adil hale getirebileceğini savunuyor.

Henüz bu mevzuda bir çalışma yok. Bu yalnızca bir teklif. Lakin varsayım edeceğiniz üzere bu işler evvel bir teklifle başlar. Demek ki yakında bu bahisteki çalışmaları da göreceğiz. Evvel kefalet kararlarını yapay zeka verecek, bir müddet sonra tüm mahkeme sürecinin yapay zeka denetimine bırakıldığını göreceğiz. Hazır mısınız?