Nostalji mi, tarihsel bağlantı mı? Retro oyunlara olan tutkumuzun arkasındaki sebep ne?

Yıllardır oyun dünyasının bir kesimi olan pek çok kişi, eski konsollarını yine gün yüzüne çıkararak sevdikleri oyunları tekrar deneyimlemenin verdiği özel hissi bilir. Birinci Mario oyunlarının polifonik melodileri, Sonic the Hedgehog’un su altındaki panik dolu müziği ya da Lara Croft’un köşeli grafiklerle şekillenen maceraları, her biri farklı bir devrin ruhunu yansıtır.

Bu nostalji, oyuncuların büyük bir kısmı için öbür hiçbir şeyle değiştirilemeyecek kadar güçlü bir his yaratır. Nostaljinin bu etkileyici gücü, oyun dünyasında bugüne dek derin izler bırakmıştır.

Oxford Üniversitesi ve Syracuse Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından yürütülen yeni bir çalışma, insanların bu nostaljik hislerle nasıl etkileşim kurduğunu anlamayı amaçlıyor. Şimdi hakemli bir mecmuada yayımlanmamış olan çalışma, retro oyunların sadece şahsî bağlar yaratmadığını, tıpkı vakitte kişisel memnunluğu artırabilecek toplumsal temaslar sağladığını gösteriyor.

Retro oyunların yükselişi

Geçmişte oyunlar sadece çocukların cümbüşü olarak görülürken, bugün her yaştan insanın hayatında yer edinen bir kültür haline geldi. Bilhassa 1980’ler ve 1990’lar boyunca büyüyen jenerasyonlar, oyun dünyasını şekillendiren birinci oyuncular olarak, teknolojik gelişim ve bölümdeki büyük dönüşüme şahsen tanıklık etti. Buna karşın, birçok oyuncu için eskiye dönüş her vakit özel bir mana taşır. Nostaljiyi tekrar yaşama isteği, hem şahsî hem de tarihi bağlar kurarak oyun dünyasında kalıcı bir yer edinmiştir.

Retro oyunlara yönelik bu ağır ilgi, oyun şirketlerini de harekete geçirdi. Şirketler, eski oyunları yenilemenin yanı sıra retro üslupta yeni oyunlar üreterek bu nostaljik hislere hitap ediyor. O denli ki, bu eğilim retro oyunları oyun kesiminin kalıcı bir modülü haline getirdi.

Araştırmacılar, bu nostalji hissinin arkasındaki dinamikleri anlamak için Nintendo Switch üzerinde 660 oyuncunun 12.000 saatlik retro oyun verisini inceledi. Switch, 1985 ile 2009 ortasında çıkmış retro oyunları oynatabiliyor. Ortalama yaşları 31,2 olan iştirakçilerin %51’i erkek, %43’ü bayan ve %6’sı ise öbür olarak belirtiliyor.

Veriler, oyuncuların genelde gençlik yıllarında tanınan olan oyunları oynamayı tercih ettiklerini ortaya koydu. Enteresan bir biçimde, oyuncuların %29’u ise doğmadan evvel üretimi durdurulmuş konsollara yöneldi. Bu bulgu, nostaljinin yalnızca kişisel tecrübelere dayalı olmadığını, birebir vakitte tarihe duyulan bir hasreti de içerdiğini gösteriyor. Nintendo 64, SNES ve Game Uzunluk Advance en tanınan retro konsollar ortasında öne çıkarken, retro oyunların insanların hayatlarına kattığı toplumsal ve şahsî bağların kıymetine dikkat çekiliyor.

Oyun dünyasında retronun yeri

Araştırma bulguları, retro oyunların gelecekte de oyun sanayisinin değerli bir modülü olmaya devam edeceğini gösteriyor. Oyuncular, sırf geçmişteki anıları canlandırmakla kalmıyor, tıpkı vakitte daha evvel deneyimlemedikleri bir geçmişin hayalini kurarak nostaljiye yeni bir boyut kazandırıyor. Bu, oyun dünyasının sadece geçmişi anmak değil, birebir vakitte onu yine şekillendirmekle ilgili bir seyahat olduğunu gösteriyor.