Yapay Zekâ ile Yaratıcılığımızı Güçlendiriyor muyuz Yoksa Daha mı Tembel Oluyoruz? Çok Değinilmeyen O Yüzünü Anlattık

Artık her şeyi makineler mi yapıyor yoksa yapay zekâ sayesinde daha mı yaratıcıyız?

Bu sorulara cevap bulmak için yapay zekânın yaratıcılığımız üzerindeki tesirlerine derinlemesine bir bakalım.

Yapay zekânın yaratıcı süreçlere dahil olması, birinci bakışta paradoksal görünebilir.

Yaratıcılık, ekseriyetle insanın hayal gücü ve özgün düşünme yeteneği ile ilişkilendiriliyor. Fakat yapay zekânın sunduğu araçlar ve algoritmalar, yaratıcı süreçleri desteklemekte büyük rol oynuyor.

Örneğin, sanatkarlar artık fotoğraf yaparken yapay zekâ tabanlı uygulamaları kullanarak yeni tarzlar ve teknikler geliştirebiliyorlar. Müellifler, hikâye oluşturma süreçlerinde yapay zekâ takviyeli yazılım araçlarıyla daha evvel akıllarına gelmeyen bahisleri keşfedebiliyorlar.

Tembelleşiyor muyuz?

Birçok insan, yapay zekânın işimizi kolaylaştırdığı için bizi tembelleştirdiğini düşünüyor. Sahiden de yapay zekânın rutin ve tekrarlayan işleri otomatikleştirmesi, insanları bu cins işlerden kurtarıyor. Fakat tembelliğin ötesinde, bu durum aslında insanlara daha fazla vakit ve güç kazandırarak yaratıcı projelere odaklanma fırsatı sunuyor.

Matematikçi Henri Poincaré’nin şu kelamı sanıyoruz ki yapay zekânın hayatımızdaki tesirini açıklar nitelikte olur: İcat, işe yaramaz düzenekler inşa etmekten kaçınmak ve sonsuz azınlıkta olan faydalı kombinasyonları inşa etmekten ibarettir. İcat etmek, ayırt etmek, seçmektir.

Ayrıca yapay zekânın sağladığı bilgi tahlil araçları, araştırmacıların büyük bilgi kümelerini süratlice tahlil etmesine de imkan tanıyor. Bu sayede araştırmacılar daha derinlemesine ve yaratıcı fikirler geliştirebilir hâle geliyorlar.

Yani yapay zekânın sağladığı kolaylıklar tembelliğe değil, bilakis daha yaratıcı olma potansiyeline yönlendiriyor.

Daha mı yaratıcı olduk?

Yapay zekânın sunduğu imkanlarla birlikte yaratıcılığımızın arttığına dair birçok örnek var. Örneğin, müzik dünyasında yapay zekâ, yeni çeşitlerin ve melodilerin keşfedilmesine yardımcı oluyor. Yapay zekâ tabanlı müzik yapım araçları, sanatkarların yaratıcılıklarını yeni boyutlara taşımalarına imkan tanıyor. Tekrar misal halde, film ve oyun sanayisinde yapay zekâ, senaryo yazımından görsel efektlere kadar birçok alanda yaratıcı süreçleri destekliyor.

Yapay zekânın yaratıcı süreçlere katkısı, sadece ferdi seviyede değil toplumsal seviyede de kıymetli. Örneğin, yapay zekânın sağladığı bilgi tahlil araçları, kent planlamacılarına daha sürdürülebilir ve yaratıcı tahliller geliştirme konusunda yardımcı oluyor.

Eğitimde ise yapay zekâ, şahsileştirilmiş öğrenme tecrübeleri sunarak öğrencilerin yaratıcı düşünme maharetlerini geliştirmelerine katkıda bulunuyor.

Olumsuz senaryoları da çizelim.

Zaman idaresinin daha verimli olması yaratıcılığı artırdığı konusu baskın olarak önümüze çıkarken haksız algoritmik rekabet yaratıcılığın dışlanmasını da getirebilir. Yapay zekâ ile kısa müddette çok içerik üretmek, insan müelliflerin yahut yaratıcıların pazardan çekilmesine neden olabilir zira içerik tsunamisinden ötürü firmalar artık gereksinim olmadığını düşünebilir.

Ancak bu o kadar da kolay değil.

Talep üzerine yapay zekâ ile artacak içerik sayısı alında bizi içerik bolluğuna sokacak ve bu karmaşayı yönetmek için de yeni stratejilerin ortaya çıkmasını gerektirecek. Asıl kıymetli yanı da içerik kalitesinin düşecek olması.

İnsan içeriği ile bir olmayacağı için içerik kalitesi düşeceği üzere değerli ölçüde yanlış içerik de üretilmiş olacak. Bu da içerik balonunun makûs tarafta şişmesi demek. Sonucunda tekrar beşere dönmeyi getirebilir zira makine tarafından üretilenlerin emniyetli insan kaynak süzgecinden geçmesini getirecek.

Bu mevzuda Kıdemli Araştırmacı ve Konuşmacı Jan Bieser’in bir telaffuzundan de alıntı yapabiliriz. Geleceğe baktığımızda, en başarılı fikirlerin sırf parlak düşünürlerden gelmeyeceğini, tıpkı vakitte akıllı makineleri dikkatli bir formda yönlendirirken şoför koltuğunda sağlam bir halde oturanlardan geleceğini düşünüyoruz.

Sonuca baktığımızda bizim de fikrimiz, yapay zekânın imkanları sayesinde aslında daha yaratıcı bir dünyaya adım attığımız istikametinde.

Sizin bu mevzudaki niyetleriniz neler?

Teknoloji geleceğimizi nasıl şekillendirecek?: