Yapay Zekâya Sorduk: Atatürk Olmasaydı Türkiye Nasıl Bir Yer Olurdu?

Mustafa Kemal Atatürk hiç doğmamış ve Türkiye’nin tarihi yine yazılmış olsaydı acaba ülkemiz nasıl bir yer olurdu?

Yapay zekâya sorduk ve aldığımız karşılıklar, bir defa daha Atatürk’ün varlığına minnet duymamızı sağladı. Bakalım neler söyledi?

Sadece Kurtuluş Savaşı’nı kaybetmemizin bile çok berbat sonuçları olurdu.

Sevr Antlaşması’na nazaran, Anadolu’nun büyük bir kısmı işgalcilere bırakılacaktı. İzmir ve etrafı Yunanistan’a, Güneydoğu Anadolu Fransa’ya, İstanbul ve Boğazlar İngilizlerin denetimine geçebilirdi. Ermenistan ve Kürdistan üzere özerk yahut bağımsız devletler kurulması planlanıyordu. Bu da Türkiye’nin bugünkü hudutlarına sahip olamaması ve çok küçülmüş bir coğrafyada kalması manasına gelirdi.

Atatürk olmasaydı ve Kurtuluş Savaşı başarısızlıkla sonuçlansaydı Osmanlı Devleti, işgalci güçlerin himayesine girerdi. Şu an bağımsız olan Türkiye Cumhuriyeti olmazdı. Yarı sömürge bir statüye sahip olurduk. Osmanlı Devleti varlığını sürdürse bile, etkisiz bir padişahın liderliğinde bir kukla devlet olarak kalabilirdi. İtilaf Devletleri’nin tesiri altındaki bir idare olacağından egemenlik zayıflardı.

Kurtuluş Savaşı’nın başarısızlığı, Türkiye’nin kültürel ve toplumsal olarak da daha kapalı bir toplum olarak kalmasına yol açabilirdi. Batılılaşma ve çağdaşlaşma hareketleri yerine, muhafazakâr bir yapı devam eder, demokratikleşme ve kişisel haklar üzere kavramlar gelişmezdi.

Atatürk’ün getirdiği modernleşme devrimleri olmasaydı…

Atatürk’ün getirdiği çağdaşlaşma ıslahatları olmasaydı, Türkiye’nin bugünkü yapısından epeyce farklı bir ülke olurdu. Öncelikle, Osmanlı İmparatorluğu’nun mirası olan monarşik yönetim devam edebilir ve padişahlıkla birlikte halifelik kurumu da sürebilirdi. 

Bu durumda Türkiye, demokratik bir cumhuriyet yerine otokratik bir idare altında kalır, halkın idareye iştiraki sonlu olurdu. İdareye dini kurumlar daha fazla tesir eder, devletin laiklikten uzak bir formda yönetilmesiyle dinin rolü her alanda baskın hale gelebilirdi.

Toplumsal açıdan bakıldığında, bilhassa kadın hakları büyük ölçüde geri planda kalırdı. Atatürk’ün ıslahatları sayesinde elde edilen bayanlara oy hakkı, eğitim ve çalışma hayatına iştirak üzere kıymetli kazanımlar gerçekleşmezdi. Bayanlar, klasik rollerine sıkışıp kalabilir ve toplumsal hayatta eşit bir pozisyon elde edemezlerdi. 

Eğitim sistemi de çağdaş bilimsel temellere dayalı olmayıp, dinî eğitim daha baskın olur ve bu durum, Türkiye’nin bilim ve teknoloji alanındaki gelişimini kıymetli ölçüde engelleyebilirdi.

Ekonomik olarak ise, Atatürk’ün endüstrileşme ve ziraî ıslahatları yapılmazsa Türkiye, yüklü olarak tarıma dayalı ve geri kalmış bir iktisatla varlığını sürdürürdü.

Sanayileşme olmadan çağdaş bir iktisat kurmak güç olur, dışa bağımlı bir yapı ortaya çıkabilirdi. Bilim ve teknolojiye yatırım yapılmadığı için, dünya ile rekabet eden bir ülke olma talihi azalır, ekonomik kalkınma çok daha yavaş gerçekleşirdi.

Atatürk’ün kurduğu batı münasebetleri olmasaydı memleketler arası alanda görünmez olurduk.

Atatürk’ün batı dünyasıyla kurduğu diplomatik ilgiler ve çağdaşlaşma siyasetleri olmasaydı, Türkiye’nin milletlerarası alanda izole kalması ve çağdaşlaşma sürecini büyük ölçüde yavaşlatması kaçınılmaz olurdu.  

Atatürk’ün uyguladığı dış siyasetler, Türkiye’nin Batı dünyasıyla ahenk içinde bir ülke olmasını sağlamış ve çağdaş ulus-devlet anlayışını benimsemesine yol açmıştı. Bu siyasetler olmadan Türkiye, memleketler arası arenada daha yalnız kalabilir, batı ile yakın ilgiler kuramadığı için siyasi ve ekonomik olarak dışlanabilirdi.

Diplomatik alanda Batı ile güçlü bağlantıların kurulması, Türkiye’nin milletlerarası saygınlık kazanmasında büyük rol oynadı. Atatürk’ün bu stratejik atağı olmadan, Türkiye tahminen de batı ülkeleri tarafından daha az muteber bir ülke olarak görülür ve bilhassa ekonomik yardımlar, ticaret muahedeleri gibi hususlarda zayıf kalırdı.

Ayrıca, Türkiye’nin NATO’ya iştiraki üzere batı ittifaklarıyla olan münasebetleri gelişmeyebilir, Soğuk Savaş periyodunda savunma açısından stratejik bir güç hâline gelemezdi.

Dil ve kültürümüz daha farklı şekillenirdi.

Atatürk’ün lisan ve kültürel ıslahatları, Türkiye’nin çağdaşlaşma sürecinin en kıymetli adımlarından. Bu ıslahatlar olmasaydı, Osmanlıca üzere karmaşık ve halkın büyük kesitinin anlamakta zorlandığı bir lisan kullanımda kalmaya devam ederdi. Atatürk, Türk lisanını sadeleştirerek halkın okuma-yazma oranını artırmayı ve kültürel gelişimi teşvik etmeyi amaçladı. 

Latin alfabesine geçiş, yalnızca lisanın sadeleşmesini sağlamadı, tıpkı vakitte Türkiye’nin Batı ile entelektüel ve kültürel bağlarını güçlendirdi. Bu ıslahatlar olmadan, geniş halk kitleleri okuma-yazma öğrenmekte zorlanır, kültürel gelişim sonlu kalırdı. 

Ayrıca, Osmanlıcanın zorlukları nedeniyle eğitim ve bilimde ilerleme kaydedilemeyebilir, modern bilgiye erişim zorlaşırdı. Lisan ıslahatları yapılmadığı için Türkiye, kültürel olarak Batı dünyasıyla entegrasyon sağlayamaz ve klâsik yapılar daha baskın kalırdı. Bu da toplumsal çağdaşlaşmanın önünde büyük bir mahzur olurdu.

Özetle…

Mustafa Kemal Atatürk olmasaydı, Türkiye büyük ihtimalle işgalci güçlerin boyunduruğu altında parçalanmış bir ülke olarak kalırdı. Cumhuriyet yerine padişahlık ya da yabancıların denetim ettiği bir kukla devlet olurdu. Bugünkü çağdaş, laik hukuk sistemi yerine, din temelli bir tertip hakim olur ve toplum özgür fikirden mahrum olurdu. 

Kadınlar haklarından yoksun, eğitim ise yalnızca bir kısma hitap eden, geri kalmış bir yapı olarak kalabilirdi. Türkiye, bağımsız bir devlet olmak yerine dünya sahnesinde silik, geri kalmış bir ülke olarak varlığını sürdürmeye çalışırdı.

Yapay zekâya sorduğumuz öteki içeriklerimiz: