Yüzlerce Yıllık Hindistan’ın Demirden Yapılan Meşhur Ashoka Sütunu Nasıl Oldu da Hiç Paslanmadı?

Hindistan için epeyce değerli bir sembol olan bu sütun, gerçekten de %99 demirden yapılmasına karşın nasıl oldu da hiç pas tutmadı? Hem de bunda yıl!

Cevabı merak ediyorsanız sizi aşağı yanlışsız alalım!

Delhi’deki Ashoka Sütunu, dünyanın en farklı yapılarından biri olarak dikkat çekiyor.

Bakıldığında sıradan bir demir sütun üzere görünse de gerisindeki mühendislik sırları, onu dünyadaki eşsiz yapılardan birisi hâline getiriyor. Neredeyse 1600 yıldır varlığını sürdüren bu sütun, Hindistan’ın başşehri Delhi’de, Kuvvet’ül İslam Camii’nin bahçesinde yer alıyor.

Üstelik bu sütunun en bariz ve merak edilen özelliği ise hiç paslanmıyor oluşu. Hindistan’daki meşhur bu yapı, sizce nasıl çok yıl tek bir pas bile tutmamış?

Sütun, ismini Hindistan’da Maurya İmparatorluğu’na hükmeden ünlü İmparator Ashoka’dan alır.

Bu sütunun yapıldığı periyodun, Hindistan’ın altın çağı olarak bilinen Gupta İmparatorluğu’nun erken yıllarına denk geldiği düşünülüyor. Fakat sütunun sahiden kim tarafından yapıldığı ve ne emelle inşa edildiği hâlâ tam olarak bilinmiyor. Hususla ilgili çeşitli teoriler öne sürülmüş olsa da yapılan araştırmalar, sütunun yapısal olarak harika bir mühendislik muvaffakiyetini temsil ettiğini gösteriyor.

Sütunun en dikkat alımlı özelliği, yüzyıllardır dış etmenlere karşı gösterdiği harika direnç. Olağanda demir, uzun müddet oksijen ve suya maruz kaldığında paslanmaya başlar ve vakitle çürür. Ancak Ashoka Sütunu, yıllarca Hindistan’ın kuvvetli iklim koşullarına, muson yağmurlarına, rüzgarlara ve sıcaklık dalgalanmalarına karşın hiç paslanmadan öylece duruyor.

Bazı araştırmacılar, sütunun bu özelliğini yapısındaki fosfor oranına ve çevresel şartların birleşimine bağlıyor.

1911’de yapılan bir tahlilde, sütunun bileşiminde %99,72 demir, %0,08 karbon, %0,046 silikon ve %0,114 fosfor bulunduğu ortaya çıktı. Görünüşe nazaran fosfor, sütunun yüzeyinde bir hami zar oluşturarak oksidasyonu engellemiş ve paslanmanın önüne geçmiş.

İlginçtir ki, bu zarın bir kısmı kazındığında sadece bir gün içinde paslanma başlasa da kısa bir mühlet içinde bu pas, tekrar gözetici bir katmana dönüşüyor.

Böyle bir mühendislik olağanüstüsü olarak inşa edilen sütunun, neden inşa edildiği hâlâ net değil. Kimi uzmanlar, sütunun bir çeşit antik elektromanyetik aygıtın parçası olabileceğini argüman ederken kimileri da Hindistan’a ilişkin estetik ve kültürel bir mana taşıyan bir anıt olduğunu savunuyor.